لینک های rel=nofollow با rel=sponsored و rel=ugc و تفاوت آنها

در دنیای بهینه‌سازی موتورهای جستجو (SEO)، لینک‌ها همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای رتبه‌بندی عمل می‌کنند. آن‌ها نه تنها به موتورهای جستجو کمک می‌کنند تا صفحات را کشف و ایندکس کنند، بلکه به عنوان “رای اعتماد” از یک صفحه به صفحه دیگر عمل کرده و مفهومی به نام PageRank را منتقل می‌کنند. با این حال، با گذشت زمان و پیچیده‌تر شدن وب، گوگل نیاز به روش‌هایی برای تمایز بین انواع مختلف لینک‌ها پیدا کرد. این نیاز، به ویژه برای مقابله با اسپم، دستکاری رتبه‌بندی و افزایش شفافیت، منجر به معرفی ویژگی‌های rel برای تگ <a> شد.

در سال 2005، گوگل rel=nofollow را معرفی کرد تا وب‌مسترها بتوانند سیگنال دهند که برخی لینک‌ها نباید برای انتقال اعتبار PageRank استفاده شوند. اما این ویژگی، که در ابتدا به عنوان یک “دستورالعمل قطعی” (directive) عمل می‌کرد، برای پوشش دادن همه سناریوها کافی نبود. در سال 2019، گوگل با رویکردی هوشمندانه‌تر، دو ویژگی جدید را معرفی کرد: rel=sponsored و rel=ugc. این مقاله به بررسی عمیق این سه ویژگی، تفاوت‌های آن‌ها، و نحوه استفاده صحیح از آن‌ها برای حفظ سلامت SEO وب‌سایت شما می‌پردازد.

بخش اول: rel=nofollow – پدربزرگ ویژگی‌های لینک

rel=nofollow احتمالاً شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین ویژگی rel است. این ویژگی به موتورهای جستجو سیگنال می‌دهد که “لطفاً این لینک را دنبال نکنید و هیچ ارزش سئویی (PageRank) از این صفحه به صفحه مقصد منتقل نکنید.”

• تعریف و هدف اصلی: rel=nofollow به مرورگرها و خزنده‌های موتورهای جستجو می‌گوید که لینک مشخص شده را “دنبال نکنند”. این بدان معناست که خزنده‌ها ممکن است از طریق این لینک به صفحه مقصد نروند (گرچه این همیشه تضمین شده نیست) و مهم‌تر از آن، اعتباری از صفحه مبدأ به صفحه مقصد منتقل نشود.

• تاریخچه و دلیل پیدایش: nofollow در سال 2005 توسط گوگل، یاهو و مایکروسافت به صورت مشترک معرفی شد. دلیل اصلی آن مبارزه با “اسپم کامنت” (Comment Spam) در وبلاگ‌ها و فروم‌ها بود. در آن زمان، افراد اسپمر با درج لینک‌های خود در بخش نظرات وبلاگ‌ها، سعی در ساخت بک‌لینک و افزایش PageRank وب‌سایت‌هایشان داشتند. nofollow به وب‌مسترها ابزاری داد تا جلوی این سوءاستفاده را بگیرند.

• موارد استفاده سنتی و کنونی:

  • لینک‌های بخش نظرات (قبل از ugc): به صورت پیش‌فرض در بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس، لینک‌های داخل کامنت‌ها nofollow می‌شدند.
  • لینک‌های اسپانسری و تبلیغاتی (قبل از sponsored): هرگونه لینک پولی یا تبلیغاتی که نباید PageRank منتقل می‌کرد، با nofollow مشخص می‌شد.
  • لینک به وب‌سایت‌های غیرقابل اعتماد یا مشکوک: اگر مجبور به لینک دادن به سایتی هستید که کیفیت آن را تأیید نمی‌کنید یا نمی‌خواهید با آن مرتبط باشید.
  • مدیریت بودجه خزش (Crawl Budget): برخی از وب‌مسترها از nofollow برای لینک‌های داخلی استفاده می‌کردند که نمی‌خواستند خزنده‌ها آن‌ها را ایندکس کنند (مثلاً لینک به صفحات ورود، خروج، یا بخش‌های خصوصی). با این حال، گوگل بعدها اعلام کرد که ممکن است این سیگنال را نادیده بگیرد و همچنان لینک‌های nofollow را دنبال کند تا محتوای آن‌ها را بهتر درک کند.

• تغییر رویکرد گوگل: از “دستورالعمل” به “اشاره” (Hint): در سپتامبر 2019، گوگل اعلام کرد که nofollow (و همچنین sponsored و ugc) دیگر یک “دستورالعمل قطعی” نیستند، بلکه به عنوان “اشاره” یا “Hint” عمل می‌کنند. این بدان معناست که گوگل ممکن است در موارد خاصی، لینک‌های دارای این ویژگی‌ها را دنبال کرده و حتی از آن‌ها برای درک محتوای صفحه و انتقال PageRank استفاده کند، اگر تشخیص دهد که منطقی است. این تغییر، انعطاف‌پذیری بیشتری به الگوریتم گوگل داد تا وب را به شکلی طبیعی‌تر درک کند.

بخش دوم: rel=sponsored – شفافیت در تبلیغات و لینک‌های پولی

rel=sponsored به طور خاص برای شناسایی لینک‌هایی طراحی شده است که به نوعی پولی یا تبلیغاتی هستند. این ویژگی، رویکرد گوگل برای مبارزه با خرید و فروش لینک را شفاف‌تر و هدفمندتر می‌کند.

• تعریف و هدف اصلی: rel=sponsored به گوگل سیگنال می‌دهد که این لینک یک تبلیغات یا لینک پولی است. هدف اصلی آن جلوگیری از دستکاری نتایج جستجو از طریق خرید لینک‌هایی است که PageRank غیرطبیعی منتقل می‌کنند. گوگل همواره با خرید لینک‌هایی که هدفشان بهبود رتبه‌بندی است، مخالف بوده و آن را نقض دستورالعمل‌های خود می‌داند.

• چرا گوگل آن را معرفی کرد؟

  • تمایز واضح: nofollow به تنهایی نمی‌توانست تفاوت بین یک لینک پولی و یک لینک غیرمرتبط را مشخص کند. sponsored این تمایز را ایجاد می‌کند.
  • جلوگیری از جریمه: با استفاده صحیح از sponsored، وب‌سایت‌ها می‌توانند از جریمه‌های احتمالی گوگل به دلیل خرید/فروش لینک‌های بدون برچسب‌گذاری محافظت شوند.
  • افزایش شفافیت: گوگل به دنبال اکوسیستمی شفاف‌تر است که در آن کاربران و موتورهای جستجو بتوانند ماهیت واقعی لینک‌ها را درک کنند.

• موارد استفاده:

  • لینک‌های پولی و تبلیغاتی: هر لینکی که برای آن پرداخت شده است (به صورت نقدی، کالایی، خدماتی و…).
  • رپورتاژ آگهی و مقالات اسپانسری: لینک‌هایی که در محتوای پولی گنجانده شده‌اند.
  • لینک‌های همکاری در فروش (Affiliate Links): گوگل به صراحت توصیه می‌کند که لینک‌های افیلیت نیز با rel=sponsored مشخص شوند، زیرا در نهایت منجر به درآمدزایی برای صاحب وب‌سایت می‌شوند.
  • بنرها و سایر فرم‌های تبلیغاتی که حاوی لینک هستند.

• تأثیر بر SEO: لینک‌های rel=sponsored اصولاً PageRank را منتقل نمی‌کنند و به طور مستقیم بر رتبه‌بندی صفحه مقصد تأثیر مثبتی ندارند. هدف اصلی استفاده از آن‌ها، پیروی از دستورالعمل‌های گوگل و جلوگیری از جریمه شدن است. عدم استفاده از آن برای لینک‌های پولی می‌تواند منجر به جریمه‌های دستی یا الگوریتمی شود.

بخش سوم: rel=ugc – محتوای تولید شده توسط کاربر

rel=ugc (User-Generated Content) برای لینک‌هایی طراحی شده است که توسط کاربران وب‌سایت ایجاد شده‌اند و نه توسط صاحب یا ویرایشگر وب‌سایت.

• تعریف و هدف اصلی: rel=ugc به گوگل سیگنال می‌دهد که این لینک در محتوای تولید شده توسط کاربر (UGC) قرار دارد، مانند کامنت‌ها یا پست‌های فروم. این ویژگی به گوگل کمک می‌کند تا مسئولیت‌پذیری لینک را به درستی ارزیابی کند.

• چرا گوگل آن را معرفی کرد؟

  • تفکیک مسئولیت: صاحبان وب‌سایت‌ها همیشه نمی‌توانند همه لینک‌های ایجاد شده توسط کاربران را کنترل کنند. ugc به گوگل می‌گوید که این لینک‌ها توسط شخص ثالث ایجاد شده‌اند.
  • کاهش اسپم UGC: اگرچه nofollow برای کامنت اسپم معرفی شد، ugc سیگنال دقیق‌تری ارائه می‌دهد و به گوگل کمک می‌کند تا ماهیت لینک‌های اسپمی را در بخش‌های UGC بهتر درک کند.

• موارد استفاده:

  • لینک‌های موجود در کامنت‌های وبلاگ: این متداول‌ترین مورد استفاده است.
  • پست‌ها و پروفایل‌های کاربران در فروم‌ها و انجمن‌های آنلاین.
  • نقد و بررسی‌های کاربران (User Reviews) در وب‌سایت‌های محصولات.
  • فهرست‌های کاربران در دایرکتوری‌ها یا سایت‌های جمع‌سپاری.
  • هر جایی که کاربران عادی وب‌سایت شما محتوا و لینک اضافه می‌کنند.

• تأثیر بر SEO: همانند nofollow و sponsored، لینک‌های rel=ugc نیز به عنوان “اشاره” عمل می‌کنند و معمولاً اعتبار PageRank را منتقل نمی‌کنند. استفاده از آن، به مدیریت پروفایل بک‌لینک سایت شما کمک می‌کند و نشان می‌دهد که شما از دستورالعمل‌های گوگل پیروی می‌کنید.

بخش چهارم: تفاوت‌های کلیدی و نحوه استفاده صحیح

درک تمایز بین این سه ویژگی برای یک استراتژی SEO سالم حیاتی است. در حالی که هر سه به عنوان “اشاره” عمل می‌کنند و ممکن است PageRank را منتقل نکنند، اما هدف و مفهوم پشت هر یک متفاوت است.

جدول مقایسه:

آیا می‌توان ویژگی‌ها را ترکیب کرد؟ بله، گوگل توصیه می‌کند که در صورت لزوم، می‌توانید این ویژگی‌ها را ترکیب کنید. به عنوان مثال:

• rel=nofollow sponsored: اگر یک لینک پولی دارید که می‌خواهید مطمئن شوید حتی موتورهای جستجوی قدیمی‌تر نیز آن را نادیده بگیرند.
• rel=nofollow ugc: مشابه مورد بالا، برای لینک‌های UGC. این ترکیب به ویژه برای سازگاری با موتورهای جستجوی قدیمی‌تر که ممکن است هنوز sponsored و ugc را به طور کامل درک نکرده باشند، مفید است. با این حال، استفاده از rel=sponsored به تنهایی برای لینک‌های پولی و rel=ugc به تنهایی برای لینک‌های تولید شده توسط کاربر، برای گوگل کافی است.

چه زمانی از nofollow استفاده کنیم؟ با معرفی sponsored و ugc، استفاده از nofollow هدفمندتر شده است. از آن برای لینک‌هایی استفاده کنید که:

• ماهیت آن‌ها نه پولی است و نه توسط کاربر تولید شده، اما نمی‌خواهید به آن‌ها اعتبار سئو منتقل کنید.
• به صفحات login، logout، یا بخش‌های خصوصی سایت اشاره دارند که نیازی به ایندکس شدن ندارند.
• لینک به وب‌سایت‌های دیگر که کیفیت یا ارتباط آن‌ها مشکوک است، اما نه پولی و نه UGC هستند.

نکاتی برای وب‌مسترها و متخصصان SEO:

1. شفافیت اصل است: گوگل به شفافیت در لینک‌ها اهمیت می‌دهد. استفاده صحیح از این ویژگی‌ها نشان می‌دهد که شما به دستورالعمل‌ها پایبندید.
2. جلوگیری از جریمه: عدم برچسب‌گذاری صحیح لینک‌های پولی (با rel=sponsored) می‌تواند منجر به جریمه‌های دستی یا الگوریتمی گوگل شود.
3. مدیریت ریسک: استفاده از rel=ugc برای محتوای تولید شده توسط کاربر، به شما کمک می‌کند تا از پروفایل لینک سایت خود در برابر اسپم‌های احتمالی محافظت کنید.
4. “اشاره” نه “دستورالعمل”: به یاد داشته باشید که گوگل این ویژگی‌ها را به عنوان “اشاره” در نظر می‌گیرد. این بدان معناست که در برخی موارد، ممکن است گوگل تصمیم بگیرد که آن‌ها را دنبال کند یا حتی PageRank منتقل کند، اگر برای درک بهتر وب لازم باشد. این انعطاف‌پذیری به گوگل کمک می‌کند تا وب را به صورت جامع‌تری درک کند.
5. بررسی منظم: به طور دوره‌ای لینک‌های خروجی و ورودی سایت خود را بررسی کنید تا از صحت برچسب‌گذاری آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

سوالات متداول

1. آیا استفاده از rel=nofollow به SEO سایت من آسیب می‌زند؟

خیر، استفاده صحیح از rel=nofollow (و همچنین rel=sponsored و rel=ugc) به SEO سایت شما آسیب نمی‌زند. بلکه برعکس، به شما کمک می‌کند تا از دستورالعمل‌های گوگل پیروی کرده و از جریمه‌های احتمالی جلوگیری کنید. هدف آن‌ها مدیریت جریان PageRank و شفافیت لینک‌ها است، نه آسیب رساندن.

2. اگر لینک‌های پولی را با rel=sponsored مشخص نکنم، چه اتفاقی می‌افتد؟

عدم برچسب‌گذاری صحیح لینک‌های پولی با rel=sponsored (یا حداقل rel=nofollow) می‌تواند منجر به جریمه‌های گوگل شود. این جریمه‌ها می‌توانند به صورت دستی اعمال شوند (که توسط تیم بازبینی انسانی گوگل انجام می‌شود) یا الگوریتمی باشند. نتیجه این جریمه‌ها می‌تواند افت شدید در رتبه‌بندی صفحات و ترافیک ارگانیک سایت شما باشد.

3. آیا باید همه لینک‌های موجود در کامنت‌ها را با rel=ugc مشخص کنم؟

بله، توصیه اکید گوگل این است که تمام لینک‌های موجود در بخش‌های محتوای تولید شده توسط کاربر (مانند کامنت‌ها، پست‌های فروم، نقد و بررسی‌ها) با rel=ugc مشخص شوند. این کار به گوگل کمک می‌کند تا ماهیت این لینک‌ها را به درستی درک کند و مسئولیت‌پذیری لینک‌ها را به صاحب سایت نسبت ندهد.

4. آیا rel=nofollow باعث می‌شود گوگل آن لینک را اصلاً نبیند؟

خیر. با تغییر رویکرد گوگل از “دستورالعمل” به “اشاره”، گوگل ممکن است همچنان لینک‌های nofollow را ببیند، حتی آن‌ها را دنبال کند و محتوای صفحه مقصد را برای درک بهتر وب کشف کند. اما هدف اصلی nofollow همچنان عدم انتقال PageRank است.

5. کدام ویژگی برای لینک‌های همکاری در فروش (Affiliate Links) مناسب‌تر است؟ nofollow یا sponsored؟

گوگل به صراحت توصیه می‌کند که لینک‌های همکاری در فروش با rel=sponsored مشخص شوند. دلیل این امر این است که اگرچه ممکن است مستقیماً برای لینک پرداخت نکرده باشید، اما هدف نهایی آن کسب درآمد از طریق فروش محصول یا خدمات است، که ماهیت تبلیغاتی دارد.

نتیجه‌گیری

درک و پیاده‌سازی صحیح ویژگی‌های rel=nofollow, rel=sponsored و rel=ugc برای هر وب‌مستر و متخصص SEO ضروری است. این ویژگی‌ها ابزارهای قدرتمندی هستند که گوگل در اختیار ما قرار داده است تا بتوانیم ماهیت لینک‌های خروجی خود را به درستی به موتورهای جستجو اعلام کنیم. با استفاده از آن‌ها، نه تنها به شفافیت بیشتر در اکوسیستم وب کمک می‌کنیم، بلکه از وب‌سایت خود در برابر جریمه‌های احتمالی گوگل محافظت کرده و اعتبار آن را حفظ می‌کنیم.

به یاد داشته باشید که دنیای SEO پویا است و بهترین رویکرد، پیروی از دستورالعمل‌های گوگل و استفاده از این ویژگی‌ها به عنوان یک استراتژی هوشمندانه برای مدیریت لینک‌هاست. پس همین امروز، لینک‌های خروجی وب‌سایت خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که از rel=nofollow، rel=sponsored، و rel=ugc به درستی استفاده می‌کنید تا اعتبار و رتبه سایت خود را در مسیر صحیح حفظ کنید!